Z historycznych przekazów dziejów ziemi lińskiej i przeprowadzonych badań przez Muzeum Archeologiczne w Gdańsku w latach pięćdziesiątych wynika, że tereny te były zasiedlone już w okresie 1200-125 p.n.e. Potwierdzają to zbadane stanowiska kilku cmentarzysk kultury łużyckiej i wschodnio-pomorskiej. Na terenie Gminy Linia jest 14 stanowisk archeologicznych wpisanych do rejestru zabytków.
Miejscowość | Charakter obiektu | Chronologia | Nr i data wdania decyzji |
Lewino | Piece i urządzenia przemysłowe | Okres nowożytny | 58 z dnia 01.12.1969 59 z dnia 01.12.1969 |
Smażyno | Cmentarzysko płaskie | Wczesna epoka żelaza | 126 z dnia 13.03.1971 |
Osada | Wczesna epoka żelaza | 224 z dnia 05.12.1972 | |
Miłoszewo | Cmentarzysko płaskie | Wczesna epoka żelaza | 197 z dnia 17.12.1971 |
Strzepcz | Osada Cmentarzysko płaskie | Okres wpływów rzymskich Okres wczesnośredniowieczny | 263 z dnia 16.12.1974 |
Cmentarzysko płaskie Osada | Okres wpływów rzymskich Okres wczesno-średniowieczny | 264 z dnia 17.12.1971 | |
Osada | Okres wczesnośredniowieczny | 265 z dnia 17.12.1974 | |
Pobłocie | Cmentarzysko płaski | Wczesna epoka żelaza Okres wpływów rzymskich | 265 z dnia 01.12.1972 |
Osada | Okres wczesnośredniowieczny | 209 z dnia 01.12.1972 | |
Osiek | Cmentarzysko płaskie | Wczesna epoka żelaza | 342 z dnia 17.10.1978 |
Igrzeczna | Cmentarzysko płaskie | Wczesna epoka żelaza | 208 z dnia 01.12.1972 |
Niepoczołowice | Cmentarzysko płaskie | Wczesna epoka żelaza | 210 z dnia 01.12.1972 |
Ostatnio fakt długowiecznej historii gminy Linia potwierdza znamienite odkrycie archeologiczne, jakiego dokonano w Lewinie – cmentarzysko kurhanowe. Warto pamiętać o tym, że jest to niezwykła rzadkość na terenie Pomorza. Pozornie wyglądające pagórki kryją w sobie historię sięgającą XI w. Badania prowadzono od 2004 r. przez ekipę z Zakładu Antropologii Historycznej UM i Muzeum Archeologicznego w Gdańsku, prowadzone były pod kierunkiem prof. Mariusza Ziółkowskiego z Instytutu Archeologii z Uniwersytetu Warszawskiego.